
Ish haqi kechiksa kompensatsiya to‘lash kerak
Ish haqi – bu xodimning qilgan mehnatiga nisbatan qonun asosida belgilangan to‘lov hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasining mehnat qonunchiligi ish beruvchidan xodimga o‘z vaqtida va to‘liq ish haqi to‘lashni talab qiladi. Biroq amaliyotda ish haqi va unga doir to‘lovlarning kechiktirilishi holatlari tez-tez uchraydi. Ushbu holat nafaqat xodimlarning ijtimoiy-iqtisodiy barqarorligiga salbiy ta’sir qiladi, balki ish beruvchi zimmasiga qo‘shimcha majburiyatlar ham yuklaydi.
Mehnat kodeksining 333-moddasiga ko‘ra:
Ish beruvchi ish haqi, ta’til puli yoki boshqa majburiy to‘lovlarni belgilangan muddatda to‘lamasa, u har bir kechiktirilgan kun uchun O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining o‘sha vaqtdagi qayta moliyalashtirish stavkasi asosida hisoblangan foizlar bilan birga kompensatsiya to‘lashi majburiy hisoblanadi.
Kompensatsiya miqdori – qayta moliyalashtirish stavkasining 10 foizi miqdorida belgilanadi va ish beruvchining aybdorligi mavjud yoki mavjud emasligidan qat’i nazar, to‘lanadi.
Aytaylik, ishchining oylik ish haqi – 3 000 000 so‘m. Ish haqi 10 kun kechiktirilgan. Markaziy bankning qayta moliyalashtirish stavkasi – 14%.
- 1. Yillik kompensatsiya foizi:
14% × 10% = 1.4% - 2. Kompensatsiya foizi:
3 000 000 × 1.4% = 42 000 - 3. 10 kunlik ustama hisob-kitobi:
42 000 × 10 = 420 000 so‘m
Jami to‘lanadigan summa: 3 000 000 + 420 000 = 3 420 000 so‘m
Mehnatga haq to‘lash qonuniy va o‘z vaqtida amalga oshirilishi kerak. Agar ish haqi yoki unga tenglashtirilgan boshqa to‘lovlar kechiktirilsa, xodim bu uchun kompensatsiya olish huquqiga ega. Ushbu huquq ish beruvchining aybdorligi mavjud yoki yo‘qligidan qat’i nazar amalga oshiriladi. Xodimlar o‘z huquqlarini Mehnat inspeksiyasi yoki fuqarolik sudlari orqali himoya qilishlari mumkin.